Każdy z nas to przeżył. To jedno z tych pytań, które padają z dziecięcą powagą, zazwyczaj w okolicach grudnia, gdy w powietrzu unosi się już zapach piernika i choinki. „Mamo, tato… a ile lat ma Święty Mikołaj?”. I wtedy w głowie rodzica zaczyna się gorączkowe poszukiwanie odpowiedzi. Odpowiedzi, która będzie satysfakcjonująca, magiczna, a jednocześnie nie zrujnuje całego misternego planu. Prawda jest taka, że odpowiedź na to pytanie jest o wiele bardziej skomplikowana i fascynująca, niż mogłoby się wydawać. To podróż przez historię, mity i głęboko zakorzenioną potrzebę magii. Więc, usiądź wygodnie, z kubkiem gorącej czekolady, i zanurzmy się w tę zagadkę. Jaki jest faktyczny wiek Świętego Mikołaja?
Spis Treści
TogglePytanie o wiek Świętego Mikołaja to coś więcej niż tylko dziecięca ciekawość. To próba zrozumienia fenomenu, który trwa od setek lat, łącząc pokolenia na całym świecie. Czy jest on wiekowym staruszkiem, który pamięta czasy starożytnego Rzymu, czy może jego wiek jest symboliczny, odnawiany co roku wraz z duchem świąt? Ta nieuchwytność jest częścią jego uroku. Analizując wiek Świętego Mikołaja, musimy rozdzielić dwie postacie: historycznego biskupa i mitycznego bohatera popkultury. Każda z nich ma swoją metrykę i swoją historię, które splatają się w jedno, tworząc postać, którą dziś znamy i kochamy. Ta dwoistość sprawia, że tajemnica wieku Świętego Mikołaja jest tak trudna do jednoznacznego rozwiązania. I może właśnie o to chodzi.
Zanim przejdziemy do fantazji, musimy oprzeć się na faktach. Prawdziwy, historyczny Mikołaj istniał naprawdę. Był to biskup Miry, miasta w Azji Mniejszej (dzisiejsza Turcja), który żył na przełomie III i IV wieku. To właśnie od niego wszystko się zaczęło. Był znany ze swojej niezwykłej hojności, pobożności i cudów, które mu przypisywano. To on, według legend, potajemnie wrzucał worki ze złotem do domów biednych dziewcząt, aby zapewnić im posag i uchronić przed tragicznym losem. To fundamentalne pytanie, od kiedy jest święty mikołaj, prowadzi nas właśnie do tej historycznej postaci, która stała się inspiracją dla globalnej legendy. Jego życie, choć osadzone w konkretnych ramach czasowych, dało początek czemuś wiecznemu.
Jak skromny biskup z Miry przeistoczył się w postać w czerwonym kubraku, latającą na saniach zaprzężonych w renifery? To była długa droga. Przez wieki jego kult rozprzestrzenił się po Europie, a opowieści o jego dobroci ewoluowały. W Holandii znany jako Sinterklaas, przybywał na statku, by rozdawać prezenty. Prawdziwa historia wieku Świętego Mikołaja zaczyna się komplikować właśnie tutaj. To holenderscy osadnicy przywieźli tę tradycję do Ameryki. Tam, w XIX wieku, nastąpiła prawdziwa rewolucja. Poemat „A Visit from St. Nicholas” z 1823 roku (znany dziś jako „The Night Before Christmas”) oraz rysunki satyryka Thomasa Nasta dla „Harper’s Weekly” ukształtowały jego wizerunek, który znamy dzisiaj. Nagle stał się jowialnym, pulchnym elfem z Bieguna Północnego. To była transformacja, która na zawsze zmieniła jego postrzeganie, a wiek Świętego Mikołaja przestał być historyczną datą, a stał się częścią mitu.
Nie da się ukryć, że do ostatecznego wizerunku Mikołaja przyczyniła się też kultura masowa. Wiele osób myśli, że to Coca-Cola wymyśliła czerwony strój. Nie do końca. Mikołaj pojawiał się w czerwieni już wcześniej, ale to kampanie reklamowe koncernu z lat 30. XX wieku, autorstwa Haddona Sundbloma, ugruntowały i rozpropagowały ten wizerunek na całym świecie. Ciepły, serdeczny staruszek z butelką orzeźwiającego napoju stał się ikoną. W ten sposób komercja i tradycja splotły się w jedno. Ewolucja ta pokazuje, jak bardzo elastyczna jest ta postać. Zmienia się wraz z nami, dostosowując do nowych czasów, ale jej sedno – idea bezinteresownej dobroci – pozostaje niezmienne. A wraz z wizerunkiem, zmieniało się też nasze postrzeganie wieku Świętego Mikołaja.
No dobrze, czas na konkrety. Ile lat ma ta postać? Tu właśnie musimy dokonać ostrego podziału. Z jednej strony mamy twarde dane historyczne, z drugiej – nieograniczoną magię wyobraźni. Odpowiedź zależy od tego, którego Mikołaja pytamy. Tego z podręczników historii czy tego z listów pisanych przez dzieci?
Zacznijmy od faktów. Święty Mikołaj z Miry urodził się około 270 roku naszej ery w Patarze, a zmarł 6 grudnia, prawdopodobnie w 343 roku. Prosta matematyka mówi nam, że przeżył około 73 lat. To konkretna, historycznie uzasadniona liczba. Możemy więc śmiało odpowiedzieć na pytanie, ile lat miał święty mikołaj z miry – w chwili śmierci miał ponad 70 lat, co w tamtych czasach było wiekiem bardzo sędziwym. To pokazuje, że u zarania legendy stał człowiek z krwi i kości, którego życie miało swój początek i koniec. Analizując jego biografię, robimy coś podobnego, co fani sportu, gdy zastanawiają się, ile lat miał Pelé w szczytowym momencie kariery. Szukamy konkretnych punktów w czasie. Jednak w przypadku Mikołaja, jego historia potoczyła się zupełnie inaczej po śmierci. To właśnie wtedy narodził się prawdziwy mit, a pytanie o to, ile lat ma mikołaj prawdziwy, stało się pytaniem o coś więcej niż biologia.
A teraz wejdźmy do świata magii. Tutaj odpowiedź jest prosta. Jest wieczny. Mityczny Mikołaj nie podlega prawom czasu. Na pytanie, czy święty mikołaj się starzeje, odpowiedź brzmi: nie. On jest ucieleśnieniem ducha świąt, a ten duch jest nieśmiertelny. Jego wiek można liczyć od momentu, gdy narodziła się idea dawania, czyli od zawsze. Każdego roku odradza się na nowo w sercach ludzi. Jak długo żyje święty mikołaj? Tak długo, jak długo będzie trwała wiara w dobro i magię Bożego Narodzenia. Jego siwe włosy i broda nie są oznaką starości w ludzkim rozumieniu, ale symbolem mądrości, doświadczenia i ponadczasowości. Mityczny wiek mikołaja bożonarodzeniowego jest nieskończony. To koncept, a nie liczba. To energia, która napędza całą świąteczną machinę. A dokładny wiek Świętego Mikołaja? Szczerze? To bez znaczenia.
Skoro moglibyśmy po prostu trzymać się historycznych 73 lat, dlaczego tak uparcie tkwimy w tej magicznej niepewności? Bo właśnie ta tajemnica jest kluczowa. Gdybyśmy znali dokładną datę jego urodzenia, odliczali mu lata, cała magia by prysła. Stałby się po prostu kolejną historyczną postacią, a nie żywym symbolem.
Wiek Świętego Mikołaja jest symbolem. On reprezentuje stałość i tradycję w świecie, który pędzi na złamanie karku. Jest jak latarnia morska. Co roku, nieważne co by się działo, on jest. Taki sam, z tą samą misją. Jego „starość” to symbol autorytetu, dobroci i ogromnej wiedzy o świecie i ludzkich sercach. On widział pokolenia dzieci, obserwował, jak świat się zmienia, ale jego wartości pozostały te same. Ta wieczność jest niezwykle pocieszająca. Trochę tak, jak fascynuje nas to, jaki jest wiek Słońca – fundament naszego istnienia. Tajemnica wieku Świętego Mikołaja jest fundamentem istnienia magii świąt. Gdybyśmy ją rozwiązali, mogłoby się okazać, że fundament jest kruchy. A tego nikt nie chce.
Dla dziecka wiek Mikołaja jest abstrakcją. On jest po prostu „bardzo, bardzo stary”. I to wystarczy. Ta nieokreśloność pozwala dziecięcej wyobraźni pracować na pełnych obrotach. Ile lat ma mikołaj dla dzieci? Tyle, ile trzeba, by pamiętać wszystkie dzieci na świecie, by zarządzać fabryką zabawek i by w jedną noc oblecieć całą kulę ziemską. To wiek mierzony nie latami, a ilością rozdanej radości. Usunięcie tej tajemnicy byłoby jak zdradzenie zakończenia ulubionej bajki. Zabiłoby całą frajdę. Dlatego właśnie rodzice tak zręcznie unikają odpowiedzi na to pytanie, mówiąc: „Jest tak stary jak wiatr i gwiazdy na niebie”. Bo to jest najlepsza, najprawdziwsza odpowiedź. Prawdziwa historia wieku Świętego Mikołaja to historia o tym, jak piękna jest niewiedza.
Postać Mikołaja nie jest monolitem. Różne kultury i twórcy interpretują go na swój sposób, co ma również wpływ na postrzeganie jego wieku. Czasem jest on mędrcem z początków czasu, a czasem kimś znacznie bardziej współczesnym.
Kultura popularna uwielbia bawić się konwencją. Pomyślmy o filmach. W „Kronice świątecznej” mamy Mikołaja w wersji Kurta Russella – doświadczonego, nieco cynicznego, ale wciąż pełnego magii. Jego wiek jest ogromny, mierzony w setkach lat. W „Strażnikach marzeń” jest potężnym, władającym magią wojownikiem, niemal nieśmiertelną istotą. Z kolei w literaturze, wiek Świętego Mikołaja w legendach często sięga czasów pogańskich. To pokazuje, jak wyobrażamy sobie wiek mikołaja – jako coś imponującego, co budzi respekt. Czasem jest to postać niemal boska, a czasem zwykły człowiek, który otrzymał dar nieśmiertelności. To fascynujące, jak różnie można interpretować tę samą postać, podobnie jak śledzimy wiek Harry’ego Pottera w kolejnych książkach, obserwując jego dojrzewanie. W przeciwieństwie jednak do postaci, których wiek jest ściśle określony, jak na przykład wiek Wednesday Addams, wiek Świętego Mikołaja pozostaje płynny i otwarty na interpretacje.
Dzieci mają w sobie cudowną zdolność akceptowania magii bez zadawania zbędnych pytań. Dla nich Mikołaj jest po prostu stary. Dlaczego mikołaj jest zawsze stary? Bo starość kojarzy się z dobrocią, mądrością i ciepłem dziadków. To wiek, który budzi zaufanie. Dziecko nie potrzebuje liczby. Potrzebuje symbolu. I to właśnie dostaje. Jego wiek jest częścią tej samej magicznej rzeczywistości co latające renifery i elfy produkujące zabawki. To element spójnego, fantastycznego świata. To trochę jak z zabawkami – ich historia nie ma znaczenia. Dziecko nie zastanawia się, ile lat ma lalka Barbie jako produkt; dla niego jest ona ponadczasową postacią w świecie zabawy. Podobnie jest z Mikołajem. Pytanie o wiek Świętego Mikołaja jest dla dziecka raczej próbą osadzenia go w rzeczywistości, ale gdy tylko usłyszy magiczną odpowiedź, z radością wraca do świata fantazji, gdzie liczby nie mają znaczenia. Pochodzenie wieku Świętego Mikołaja jest więc zakorzenione w potrzebie serca, a nie w logice umysłu.
Więc jaki jest ostateczny werdykt w sprawie wieku Świętego Mikołaja? Nie ma jednego. I to jest wspaniała wiadomość. Z historycznego punktu widzenia, biskup Mikołaj z Miry żył około 73 lat. Z mitycznego punktu widzenia, jest on nieśmiertelny – tak stary, jak sama idea dobra i hojności. Każda z tych odpowiedzi jest prawdziwa na swój sposób. Cała historia wieku Świętego Mikołaja pokazuje, jak potężna jest siła opowieści i jak bardzo potrzebujemy w naszym życiu symboli, które są większe niż my sami. Wiek Świętego Mikołaja w różnych kulturach może być interpretowany inaczej, ale jego esencja pozostaje ta sama. To postać, która łączy nas z dzieciństwem, z wiarą w cuda i z najcieplejszymi wspomnieniami. Więc następnym razem, gdy dziecko zapyta cię o wiek Świętego Mikołaja, uśmiechnij się i odpowiedz z pełnym przekonaniem: „Jest wieczny. I zawsze będzie”. Bo to najpiękniejsza prawda.
Copyright 2025. All rights reserved powered by domyogrody.eu